Mijn eerste baantje: afwassen via Start uitzendbureau. Ik studeerde milieukunde.
De kok maakte allerlei nare opmerkingen en grapjes over vrouwen die over de grens gingen. Waar ze goed voor zijn, het aanrecht. Waarom ik studeerde, geldverspilling en tijdverspilling. En hij zat aan mijn linker borst. Ik wist toen niet hoe ik daarop moest reageren. Ik had het geld nodig. Ging er nog 2 keer afwassen. Daarna vertelde ik pas bij het uitzendbureau, dat hij vervelend deed en dat ik er niet meer wilde werken. Ze stuurden er toen voortaan een jongen naartoe.
Tip 1: Praat erover. Dat hoeft niet te zijn met degene die over je grens gaat.
Wat kan je doen als je voelt, dat iets over je grens gaat?
- Is het veilig om je grens aan te geven? Zeg er iets van. Maak duidelijk waar jouw grens ligt.
- Is het niet veilig? Ga naar een veilige plek. Dat kan betekenen, dat je een andere baan zoekt.
- Praat erover met iemand die je vertrouwt.
Wil je met mij een situatie doorspreken? Klik hier om contact op te nemen voor een gratis gesprek.
Ik wil deze verhalen delen, omdat het belangrijk is dat het normaal wordt om erover te praten. Kleine grensoverschrijdingen kun je aankaarten. Grote zijn onveilig en ze trekken een kras op je ziel. Je verandert erdoor. Jouw nieuwsgierigheid, jouw onbevangen kijk verandert door deze ervaringen.
Zoek hulp, als iemand regelmatig over je grenzen gaat. Dat kan ook je huisarts zijn, een vriendin, een baas of leidinggevende, een vertrouwenspersoon, je ouders, je collega die je vertrouwt.
Neem je grenzen serieus, dat kan betekenen duidelijk je grenzen aangeven, een andere baan zoeken, aangifte doen. Als je in een baan zit, waar iemand regelmatig over je grenzen heen gaat, dan lijkt het zo oneerlijk om je baan op te geven. Waarom moet jij weg en niet degene, die telkens over grenzen gaat? En dat klopt. Het is oneerlijk. Het is gewoon belangrijker dat je veilig bent en ik gun je een leukere werkplek. Deze strijd hoef je niet aan te gaan, omdat jij toevallig op die plek werkt. Als je iemand tegenkomt, die niet leuk is, loop je toch ook door? Dat kan je met een baan ook doen, of met een opdracht.
Vrouwonvriendelijke opmerkingen gaan over de grens
Maakt iemand denigrerende opmerkingen? Dat gaat over jouw grens. Daar mag je iets van zeggen. Voelt het niet veilig? Ik dacht, dat het het geld waard was. Uitgerekend 6 gulden 50 voor 2 uur afwassen na aftrek van belastingen. Dat was dus helemaal niet zo. Nu zou ik tegen mijzelf toen zeggen: meteen melden bij het uitzendbureau en op een andere plek gaan werken. En vertel het tegen je ouders en je beste vriendin, dat lucht op!
Je stelt je niet aan. Het gaat over je grens.
Tip 2: Neem je gevoel serieus. Als jij voelt dat het over je grens gaat, dan is dat zo.
Je hoeft je dus niet te verantwoorden. De bedoeling van de ander hoeft ook niet slecht te zijn. Je hoeft je grenzen alleen maar goed aan te geven. Die ander mag ze dan respecteren. Doet iemand dat telkens niet, dan kun je ervoor kiezen om niet meer met die persoon te werken. Is het je baas, dan zoek je dus een plek, waar je het beter naar je zin hebt.
Nog een keertje over mijn grens
Dat was niet de laatste keer dat iemand over mijn grens ging, helaas. Ik werkte bij Natuurmonumenten, mijn 2e baan. De mannen, die ook in de werkschuur werkten, waren niet gewend aan vrouwen. Dus ze gingen me uittesten. Vrouwonvriendelijke gore seks grappen. Zo goor, dat ik ze nu nog kan herhalen. Zo’n indruk maakte dat op mij.
Ik deed natuuronderzoek. ’s Nachts liep ik in mijn eentje in het bos. Ik was nergens bang voor. Maar het was dus niet veilig. Ik voelde mijn grenzen niet goed aan. Later overkwam me nog zo’n akkefietje tijdens een uitzend job en ik was definitief boos. Ik voelde me niet bepaald gewenst als werkende vrouw. Maar dat was toch de bedoeling, dat ik ging werken na al dat studeren?
Heb ik pech gehad? Heb ik het uitgelokt? Vragen, die ik me stelde.
Als je er iets van zegt, ben je niet aan het klagen.
‘Dat hoort erbij’, zeiden de mensen om mij heen. Wist ik veel, dat hoorde er dus bij. Daar moest ik niet over klagen. Daar kon ik dus niets van zeggen. Maar ik voelde, dat het over mijn grenzen ging. Toch bleef ik er een half jaar werken. Ik sprak er wel eens over met mijn mede ex-studenten, die ook allemaal net een eerste baan hadden. Die maakten soms ook gekke dingen mee. Het zou er dus wel bij horen…
Nu zou ik mezelf in die tijd de tip geven om ook eens met wat andere mensen te praten over mijn werk. Ik kende bijvoorbeeld nog wel wat docenten op de opleiding. Daar had ik heen kunnen gaan om te vragen of het normaal was. Ik denk, dat ze me snel aan een betere werkplek zouden hebben geholpen. Zit je nu in deze situatie, je voelt, dat het niet klopt? Vraag dan eens rond aan wat mensen van buiten je directe kring. Dat kan ook een huisarts zijn.
Tip 3: Houd er rekening mee, dat ervaringen, die over je grens gaan, opstapelen.
Maak je 1 keer iets mee, of 2 keer, dan lukt het je nog wel om lekker door te gaan. Maar als het keer op keer gebeurt, dan krijg je van binnen de overtuiging, dat de wereld onveilig is en dat er geen veilige plek is voor jou. Het heeft een negatieve invloed op je mindset. Je gaat soms ook verwachten, dat het nogmaals gaat gebeuren. Je rekt je grenzen op, omdat je denkt dat het erbij hoort. Je geeft je grenzen te laat aan. Daardoor gebeurt het steeds vaker.
Tip 4: Geef je grenzen veel eerder aan.
Elke keer, dat je iemand over je grenzen hebt laten gaan, kun je navoelen, wanneer je een eerste signaal hebt gehad. Soms geef je je grenzen niet duidelijk aan, maar voel je ze wel. Dat kun je gelukkig trainen. Wil je heel graag een opdracht verwerven, dan ligt het op de loer, dat je over je grenzen laat gaan. Juist bij de eerste afspraken is het belangrijk om je grenzen aan te geven. Ja, dat begint al bij het onderhandelen over de prijs.
Grenzeloze vriend
Mijn vriend gaf me een kopstoot.
Hij was boos omdat ik iets zei. We waren 2 jaar met elkaar. Het kwam helemaal onverwacht voor mij, ik zag het echt niet aankomen. Gelukkig bloedde ik als een rund. Hij schrok ervan en wilde me schuldbewust helpen, een handdoek geven. Ik gilde: ‘Weg! wegwezen!’ Ik bleek een lichte hersenschudding te hebben. Weer vroeg ik me af, heb ik op tijd grenzen gesteld? Ik twijfelde heel erg aan mezelf, trok ik dit zelf aan? Wat deed ik verkeerd?
Goedbedoelde hulp is niet altijd goed.
Een vriendin kwam om me een hart onder de riem te steken. Zij vroeg aan mij, wat ik had gedaan, net voordat mijn vriend mij een kopstoot gaf. Ze bedoelde het goed. Maar dat hielp me helemaal niet, omdat ik daardoor vanbinnen besloot, dat het mijn schuld was. Ik was ook blind van liefde geweest, ik had ook veel eerder iets moeten doen….
Ik ging naar het maatschappelijk werk om uit te vinden wat ik nou fout deed. Zij vroeg aan mij of ik nog hield van deze jongen. Jawel, dacht ik. Ze stuurde me terug om het uit te vinden. Pas toen ik zag dat hij alweer een ander meisje had (serieus!) stopte dat gevoel van houden van. Was ik het dan zelf? Had ik zelf niet op tijd grenzen gesteld? Wist ik eigenlijk wel wat mijn grenzen waren?
Tip 5: Oefen met nee
Veel later kreeg ik een oefening, die ik toen gehad had willen hebben.
Stel eens een vraag, waarop je verwacht nee als antwoord te krijgen. Aan je buurvrouw, je partner, je baas.
- Ik vroeg aan mijn vriend (nu mijn man): ‘Wil jij deze week elke dag afwassen? Ik heb er geen zin in.’
- Ik vroeg aan mijn baas: ‘Kan ik de rest van de week vrij krijgen, ik ben toe aan een lange fietstocht.’
Van mijn baas kreeg ik een week elke dag 6 uur werken in plaats van 8 om een beetje bij te tanken en mijn vriend heeft die week elke week afgewassen. Dus ik dacht nee te krijgen, maar ik bleek er wel succes mee te hebben. Ik had de grenzen wat opgerekt. Het gaf me wat meer moed, om mijn grenzen weer te voelen.
Grenzen in de zorg
In 2010 heb ik mezelf omgeschoold tot creatief therapeut. Toen werkte ik 8 jaar in de geestelijke gezondheidszorg. Daar ging het heel vaak over grenzen stellen. Als je stevig in je schoenen staat en je stelt heldere grenzen, dan kun je daar werken. Nu kijk ik terug op mijn eerdere werkervaring en weet ik, hoe snel ik al een grens had kunnen stellen. Wat ik al had kunnen doen. Bij de eerste grap lach je mee. Dat komt niet omdat die grap leuk is, dat komt omdat je in een nieuwe groep bent en omdat een mens makkelijk meelacht, bij de groep wil horen, het is bijna een reflex dat je meelacht met de ander. Je hoeft je dus niet schuldig te voelen daarover of het gevoel te hebben, dat je nu altijd mee moet lachen.
Tip 6: Jouw reactie bepaalt niet of je een grens mag stellen.
Bij de eerste grap lach je mee. Dat is een reflex. Je hoeft je niet schuldig te voelen.
Tip 7: Neem jezelf niets kwalijk.
Heb ik dit zelf uitgelokt? Heb ik er aanleiding toe gegeven? Ik herinner me een levendige discussie over hotpants. Dat had niets met mijn werk als natuuronderzoeker te maken. Maar ik kreeg vragen daarover, alsof ik wist wat hotpants waren? Dus niet. Ik probeerde leuk mee te doen in het gesprek. Ik was negentien en deze mannen waren allemaal veel ouder. Nu denk ik er met walging aan terug. Als de leidinggevende in de keet was, zei hij wel eens: ‘nou, nou, nou.’ Dat was wel zo’n beetje de steun die ik kreeg. Soms denk je terug aan zo’n situatie en dan kun je het jezelf kwalijk nemen, dat je niets gezegd hebt, dat je geprobeerd hebt leuk mee te doen. Maar dan val je eigenlijk je jongere zelf af. Je had in die tijd niet de mogelijkheid om ermee om te gaan. Je was nog niet assertief en levenswijs genoeg.
Ik hoop, dat je iets hebt gehad aan deze tips.
Is iemand over jouw grenzen gegaan en merk je, dat je er last van houdt? Maak dan een afspraak met mij. Ik kan naar je luisteren en kijken, wat een goede stap is om hier mee om te gaan. Als ik denk, dat het beter is om hulp te zoeken, zal ik het eerlijk zeggen. Als ik denk, dat je met een gesprek of een paar oefeningen of een traject door kunt, zal ik je dat aanbieden.